In Duitsland stikt het van de parken. Bij Nidda en Bad Salzhausen ligt een bijzonder park in die zin dat er elk jaar een nieuwe, bedreigde boomsoort wordt geplant. Dit wordt gedaan in een deel van het park dat het Park der Bäume heet. In het park staan inmiddels 175 verschillende bomen. In dit Park worden met regelmaat kunstenaars uitgenodigd om hierop te reageren. Waarbij het nadrukkelijk niet de bedoeling is dat zij een beeld of installatie vanuit hun atelier naar het park slepen, maar deelnemen aan een symposium ter plaatse en vervolgens als het ware in residence hun werk maken.
In 2008 werd ik uitgenodigd voor dit symposium in Nidda / Bad Salzhausen. Rond de expositie die eraan vooraf ging, kreeg ik de gelegenheid om door het park te wandelen en de omgeving in me op te nemen. Ik wilde een werk maken met een ingang.
Zoals het park een zelfstandige kwaliteit is met een eigen ingang, zo besloot ik een kunstwerk maken met dezelfde kwaliteit: een op zichzelf staand werk met een eigen entree van waaruit je, eenmaal binnen, wel de bomen van het park kan zien. Eigenlijk vestig ik door deze plek extra aandacht op de omgeving, c.q. de bomen. Zij die mijn werk een beetje kennen, weten dat dit een kolfje naar mijn hand is.
Al jaren werk ik veel met volièredraad en ook in Duitland heb ik het tot materiaal gekozen. Vooraf heb ik onderzoek gedaan naar de mogelijkheden met dit volièredraad als ik iets wilde maken van enkele meters hoog en meerdere meters doorsnede.
Ik onderzocht de constructieve mogelijkheden en de benodigde hoeveelheid materiaal. Uiteindelijk vertrok ik in augustus 2009 boordevol ideeën en met meer dan 110 vierkante meter volièredraad naar Duitsland. Van eenvoudige tot heel ingewikkelde met vele functionaliteiten.
Op woensdag 26 augustus werd het symposium geopend. Op 27 augustus ging ik met tien collega-kunstenaars aan de slag. Er werd gewerkt met hout, metaal, klei, mixed media en steen. Het weer was ons goed gezind en de onderlinge verstandhoudingen waren vanaf het eerste moment uitstekend.
Met mijn rollen volièredraad en mijn twee tangetjes toog ik naar het “Park der Bäume”. Al snel wist ik dat de tijdspanne (tien dagen met één rustdag met “Podiumgespräch”), het heuvelige veld, de omgeving met de vele bomen, mijn keuzes zouden bepalen. Als je de uitdaging aangaat met de omstandigheden in de openbare ruimte en je ervoor open stelt, dan kunnen ideeën bijna vanzelf een goede vorm krijgen.
Alle meer complexe ideeën heb ik de eerste dag al overboord gegooid. Na twee dagen koos ik al voor een vierkante ruimte van dik 3 x 3 meter en 2 meter hoog in plaats van het maken van een ronde ruimte zoals ik eerst van plan was. Ook het idee voor een “dak” liet ik gauw vallen.
Back to basics, dus. De vierkante vorm heeft de gewenste stevigheid op de ongelijke ondergrond. Niet onbelangrijk, als je bedenkt dat het minimaal een jaar en liefst voor veel langer op deze plek blijft staan. Deze vorm in combinatie met het materiaal staat volledig in contrast met de prachtige natuur in de omgeving.
Daarentegen zorgen het transparante volièredraad, open dak, de entree en de drie vierkante, in hoogte variërende ramen ervoor dat mijn “bomenpaviljoen” volledig opgaat in de omgeving. Mijn idee om een ruimtelijke tekening te maken waarvan je letterlijk deel uit kunt maken, is verwezenlijkt.
De titel “Bomenpaviljoen” had ik vooraf al in gedachten. Een paviljoen heeft een aantal kenmerken die mij intrigeerden. Een paviljoen kan een gebouw zijn dat bij andere gebouwen op hetzelfde terrein past. Voor mij is een paviljoen een ruimte die hoort bij het Kurpark, waarop ook de Parksaal* is gelegen. Deze Parksaal was onze centrale ontmoetingsplaats voor gesprekken, informatie, lunch enzovoorts.
Daarnaast is een paviljoen een op zich staand gebouw op een tentoonstellingsterrein. Uiteraard stel ik mijn eigen werk tentoon te midden van anderen, maar ik stel op deze manier ook de bomen en het park tentoon. Bovendien is een paviljoen vaak een open huis gelegen in een park….
* 1827 erbaute Hofbaumeister Moller im oberen Kurpark als klassizistischen Gesellschaftsbau den künstlerisch und historisch wertvollen Parksaal. Ehemals als Tanzsaal genutzt, dient er heute als Veranstaltungsraum mit besonderem Flair.